เมื่อเห็นกีฬาที่ชื่อว่า ซามบะ (Sambo) คงเป็นกีฬาที่มีคนรู้จักอยู่น้อย แต่ในทางตรงกับข้ามซามบะเป็นศิลปะการต่อสู้ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในรัสเซีย ในบางครั้งจึงเรียกว่า รัสเซียน ซามบะ (Russian Sambo)
รัสเซียน ซามบะ (Russian Sambo) เป็นศิลปะการต่อสู้ที่ได้รับพัฒนาขึ้นในสหภาพโซเวียต ซามบะเป็นการต่อสู้ที่ผสมผสานเอาวิธีต่อสู้แขนงต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นยูโด, มวยปล้ำหรือยิวยิตสู ในลักษณะของการทุ่ม การขว้าง แม้กระทั่งการยอมจำนน โดยใช้เทคนิคการต่อสู้ที่เน้นการยืน เช่น การเตะ, การเตะเข่าและศอก ซึ่งซามบะนั้น ก็ถูกนำไปใช้เพื่อฝึกฝนทหารในกองทัพ เพื่อใช้ในการยุติการต่อสู้ให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้
ซามบะ (Sambo) มีความหมายว่าอย่างไร
คำว่า “Sambo” นั้น มาจากตัวย่อของคำภาษารัสเซียที่ว่า “SAMozashchita Bez Oruzhiya” ซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไมในบางครั้ง คำนี้มักปรากฏให้เห็นในกองทัพ Sambo มีความหมายว่า “การป้องกันตัวโดยปราศจากอาวุธ” รูปแบบการต่อสู้นี้ จึงถูกเรียกง่าย ๆ ว่า “ซามบะ” (Sambo)
จุดกำเนิดของซามบะ
หนึ่งในสามคนของผู้คิดค้น คือ วิคตอร์ สปีรีโดนอฟ เขาเป็นทหารผ่านศึกในสงครามโลกครั้งที่ 1 และมีความรู้ความสามารถอย่างล้ำเลิศในเรื่องของมวยปล้ำ รวมถึงศิลปะการต่อสู้อื่น ๆ เช่น ยิวยิตสู เขาทำงานร่วมกับเรด อาร์มี่ ในฐานะผู้สอน และครูฝึกสอนในศูนย์ฝึกอบรมทางกายภาพของผู้แทนกรมการปกครองภายใน (NKVD) เนื่องจากอาการบาดเจ็บที่แขนของเขาในสงครามโลกครั้งที่ 1 สปีรีโดนอฟจึงมุ่งเน้นการสอนไปที่เทคนิคที่เขาสามารถถ่ายทอดได้ ซึ่งจะเน้นการเคลื่อนไหวมากกว่าสร้างความแข็งแกร่ง เป้าหมายของสปีรีโดนอฟ คือการรวบรวมแง่มุมต่าง ๆ ของการต่อสู้ที่มีประสิทธิภาพเข้ามาอยู่ด้วยกันให้มากที่สุด กลายเป็นรูปแบบการต่อสู้แบบใหม่ที่เป็นสไตล์ของเขา สปีรีโดนอฟได้พัฒนาการต่อสู้ที่เรียกว่า “Samoz” ซึ่งผู้ฝึกที่อ่อนแอหรือบาดเจ็บก็สามารถฝึกฝนได้เช่นกัน
ในขณะที่สปีรีโดนอฟ กำลังปรับปรุงการต่อสู้ของเขา ก็ได้พบกับวาซีลี โอเชปคอฟ ผู้เชี่ยวชาญศาสตร์ของยูโด ทั้งคู่ได้ร่วมกันพัฒนาระบบการต่อสู้ด้วยมือร่วมกัน จนได้รูปแบบการต่อสู้แบบใหม่ที่เรียกว่า“ซามบะ” (Sambo) แต่เนื่องด้วยสถานการณ์ความตึงเครียดระหว่างสหภาพโซเวียตและญี่ปุ่นกำลังเพิ่มมากขึ้น และด้วยรูปแบบการต่อสู้แบบซามบะ มีเทคนิคการต่อสู้แบบญี่ปุ่นผสมอยู่ ทำให้โอเชปคอฟ ถูกสงสัยว่าเป็นสายลับญี่ปุ่นไปด้วย
ช่วงเวลาที่สปีรีโดนอฟและโอเชปคอฟ กำลังคิดหาทางออก อะนาโตลี ฮาร์ลัมปีเยฟ ได้ยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือด้วยการบรรยายประวัติของการต่อสู้แบบซามบะนี้ ด้วยการเน้นว่าต้นกำเนิดของซามบะนั้นคือสไตล์ของรัสเซีย จนในปี 1938 ซามบะได้รับการประกาศให้เป็นศิลปะการต่อสู้แห่งมาตุภูมิ โดยคณะกรรมการกีฬาแห่งรัฐ และได้กลายเป็นกีฬาต่อสู้อย่างเป็นทางการของประเทศ หลังจากนั้นชื่อของ อะนาโตลี ฮาร์ลัมปีเยฟ จึงกลายเป็นที่รู้จักโดยแพร่หลายว่าเป็น บิดาแห่งกีฬาซามบะ
จะเห็นว่าในสถานการณ์ที่ยากลำบากอย่างภาวะสงครามโลก การเรียนรู้และฝึกฝนศิลปะการต่อสู้ของชาวรัสเซีย ยังคงดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง และสามารถเชื่อมความสัมพันธ์จากอดีตมาสู่ปัจจุบันด้วยการถ่ายทอดต่อกันผ่านทางศิลปะการป้องกันตัวที่เรียกว่า “ซามบะ”
เครดิตภาพ : https://www.pinterest.com/pin/196539971224922957/
